The Dreamers (2003)

The Dreamers là một phim hiếm hoi đề cập đến thế hệ trẻ của Pháp trong giai đoạn Mai 68 (tháng Năm năm 1968). Đây là một giai đoạn lịch sử đặc biệt của nước Pháp khi mà xung đột về ý thức hệ giữa lớp sinh viên cánh tả và giới cầm quyền, đứng đầu là “thần tượng” Charles De Gaulle, thiên hữu, lên đến cực điểm. Vốn là một dân tộc “yêu” làm cách mạnh sống trong một đất nước lấy Tự do (“liberté”) làm phương châm sống đầu tiên (trong Tự do, Bình đẳng, Bác ái – Liberté, Egalité, Fraternité), người Pháp, nhất là sinh viên Pháp rất “thích” biểu tình chống đối các chính sách của chính phủ. Cộng thêm những ảnh hưởng của Cách mạng Văn hóa Trung Quốc và phong trào phản chiến chống Chiến tranh Việt Nam, phong trào biểu tình của sinh viên và thanh niên Pháp lên cao vào năm 68 mà đỉnh điểm là tháng Năm – Mai 68. Nhưng cũng như nhiều cuộc “cách mạng nông nổi” khác, các cuộc biểu tình này cũng chẳng đi đến đâu, nước Pháp vẫn vậy, người dân Pháp vẫn vậy, chỉ có Đại học Paris (Université de Paris) bị giới cầm quyền Pháp chia nhỏ thành nhiều đại học nhỏ (nay là 13 đại học đánh số từ 1 đến 13) vì sợ sinh viên sẽ lại xách động một lần nữa.

The Dreamers ở Pháp được đặt tên là Innocents (Những đứa trẻ ngây thơ), theo tôi thì cái tên nào cũng hay và phản ảnh được nội dung tác phẩm. Phim nói về bộ ba Isabelle (Eva Green), Théo (Louis Garrel) – hai anh em sinh đôi người Paris và Matthew (Michael Pitt), một thanh niên gốc California. Hai anh em Théo, Isabelle làm quen với Matthew trong những ngày Paris rực lửa để rồi cả ba chạy trốn thực tại hỗn loạn bên ngoài trong căn nhà của bố mẹ Théo, Isabelle và những suy nghĩ xa vời về triết học, âm nhạc, điện ảnh. Đúng như tuyên bố của Bernardo Bertolucci, The Dreamers được làm ra để nói về tuổi trẻ của chính đạo diễn, người cũng trải qua cái tuổi 20 vào thời điểm những năm 68 với niềm yêu thích điên cuồng nhạc rock và điện ảnh-đặc biệt là điện ảnh Làn sóng mới (Nouvelle Vague) của Pháp. Với nhạc nền là những bản rock của Jimi Hendrix, Jannis Joplin hay những bản nhạc trữ tình Pháp phố biến thời thập niên 60 của Charles Trenet, Françoise Hardy (bà này vừa có một cuốn tự truyện rất ăn khách, chứng tỏ người Pháp đến giờ vẫn còn rất yêu nhạc cũ), The Dreamers có rất nhiều chi tiết, câu thoại, đoạn nhạc nhắc nhớ đến các bộ phim kinh điển, đặc biệt là các phim của thế hệ Làn sóng mới Pháp như A bout de souffre hay Les 400 coups. Đặc biệt có những trường đoạn Bertolucci cho quay lại y hệt những cảnh phim Làn sóng mới kinh điển như cảnh bộ ba Théo, Isabelle, Matthew chạy trong hành lang Bảo tàng Louvre.

Nhiều người chỉ trích Bertolucci vì những cảnh khỏa thân và sex trong phim, nhưng theo tôi thì những cảnh đó là hoàn toàn bình thường, cần thiết và được quay rất đẹp, rất chân trọng theo kiểu Bertolucci. Đúng với cái chất “innocent”, những cảnh khỏa thân hoàn toàn hay sex của Théo, Isabelle và Matthew không hề thô lậu, kích động, trái lại những đường cong của Isabelle, những nụ hôn của cô dành cho Matthew (người có cặp môi đẹp không thua gì Green) hay những ánh mắt thương mến của ba người chỉ làm nổi bật hơn những suy nghĩ trong trắng và ngơ ngác của họ trước thời cuộc hỗn loạn. Trong ba người thì Matthew mang khuôn mặt ngây thơ nhất và anh cũng xa lạ nhất với thời cuộc với tư cách một người Mỹ không biết tiếng Pháp sống ở Paris mà không hề có bạn bè bản địa, tuy nhiên chính Matthew lại nhanh chóng nhận ra nhất sự khắc nghiệt của cuộc sống bên ngoài, nhận ra rằng anh cùng hai người bạn chỉ là những kẻ “ignorant” đến xơ xác khi mà mồm thì luôn miệng triết học, điện ảnh, âm nhạc nhưng lại hoàn toàn xa lạ với cuộc sống. Vì thế mà Matthew muốn thoát ra khỏi cái ảo ảnh mà bộ ba tự tạo, anh cũng muốn kéo cả hai người bạn mình ra đối mặt với cuộc sống, để rồi nhận ra cái mong muốn của mình chỉ là mong muốn của một “dreamer” - một hy vọng trong vô vọng về việc “cải tạo” hai “dreamer” thực sự, đưa họ trở lại với mặt đất. Theo tôi đây là một cái tứ hay trải đều từ đầu phim cho tới tận những phút cuối cùng. Tuy nhiên dường như Bertolucci quá chú ý vào chi tiết mà lỏng tay với toàn cục, người xem có thể cảm thấy xúc động trước những trường đoạn lẻ nhưng sau khi kết thúc bộ phim, theo tôi không có nhiều điều đọng lại ngoài cặp mắt sâu thẳm buồn đến ngơ ngác của Isabelle ở cuối phim. Eva Green có lẽ cũng là diễn viên nhập vai tốt nhất, không chỉ vì vẻ đẹp khác lạ và lôi quấn hay diễn xuất táo bạo mà còn bởi cô đã biến Isabelle thực sự trở thành một “daydreamer” - cô gái không chỉ xa rời cuộc sống mà còn xa rời ngay cả những cảm xúc bản thân và những người quen thuộc. Dù sao The Dreamers vẫn là một bộ phim đẹp và đáng xem về một giai đoạn đáng nhớ của lịch sử nước Pháp.