Được mệnh danh là một trong những vở kịch u buồn nhất của
Shakespeare, và là vở bi kịch ngắn nhất của ông, Macbeth cũng là một trong những
tác phẩm được chuyển thể thành phim điện ảnh nhiều nhất của tác gia người Anh. Liệu
một tác phẩm đã có trên 400 năm tuổi, được đưa vào sách giáo khoa của nhiều quốc
gia, được đưa lên màn ảnh lớn tới mười một lần, còn có thể đem lại sự mới mẻ, hứng
thú cho khán giả? Có lẽ đó là câu hỏi chung của người yêu phim năm nay khi biết
tin đạo diễn người Úc Justin Kurzel sẽ một lần nữa đem bi kịch của Macbeth lên
phim, lần thứ mười hai.
Với những ai yêu thích các vở kịch của Shakespeare thì chắc
chắn chuyển thể Macbeth này của Justin Kurzel sẽ làm họ hài lòng bởi bộ phim
giữ gần như nguyên vẹn cốt truyện, những câu thoại và chi tiết đầy bi tráng của
vở kịch gốc. Vẫn còn đó là câu truyện về sự sa ngã của Macbeth (Michael
Fassbender) – vị chỉ huy dũng cảm trên chiến trường nhưng lại không thể thoát
khỏi cám dỗ của lòng tham, của sự kiêu hãnh, của những lời khiêu khích của Phu
nhân Macbeth (Marion Cotillard) để rồi rơi vào vòng xoáy không lối thoát của tội
ác và sự trừng phạt. Vẫn còn đó là sự đối lập thiện-ác giữa một bên là toan
tính, mưu mô, tội ác của vợ chồng Macbeth mù mắt bởi quyền lực, bởi những lời
tiên tri đầy ma mị của Ba mụ phù thuỷ, với bên kia là sự chính trực, kiên cường
không khoan nhượng trước cái ác của cha con Banquo (Paddy Cosidine), của gia
đình Macduff (Sean Harris). Trung thành với chất sử thi của Shakespeare, chuyển
thể điện ảnh mới nhất này của Macbeth thực sự đã làm toát lên được cái bi
thương của câu truyện về Macbeth, cũng như chất hùng tráng của con người, tính
cách Scotland. Xem xong phim, hẳn nhiều khán giả sẽ không thể quên những giờ
phút cuối cùng trong mộng mị, ảo ảnh của Phu nhân Macbeth, hay ánh mắt buồn
thăm thẳm của Macbeth khi cất lên những lời ai oán tuyệt vọng “Ngày-mai, và
ngày-mai, và ngày-mai…”.
Tuy nhiên với những người mới lần đầu được tiếp xúc với Macbeth, chưa từng đọc hoặc xem vở kịch gốc thì những câu thoại đẹp đầy chất
sử thi, nhưng thường rất dài, văn hoa và có chút gì đó thậm xưng theo đúng chất
kịch nói có lẽ sẽ khiến họ khó lòng có thể cảm nhận được hết số phận, suy nghĩ
của các nhân vật mà Shakespeare đã dày công tạo dựng. Với những khán giả như vậy,
đạo diễn Justin Kurzel và nhà quay phim Adam Arkapaw lại dành cho họ một món
quà đáng giá và dễ dàng cảm thụ khác – phần hình ảnh tuyệt đẹp, vừa truyền cảm,
vừa hùng tráng của Macbeth. Từng nổi danh với những tác phẩm điện ảnh, truyền
hình có phần hình ảnh và tông màu hết sức khác biệt như Animal Kingdom (2010)
hay True Detective Mùa 1 (2014), nhưng Macbeth đã đưa nhà quay phim Arkapaw
lên một tầm cao mới. Chất kịch đậm đặc của Macbeth được thể hiện rất rõ qua
các cảnh quay tĩnh, sử dụng ánh sáng tự nhiên, vốn chiếm phần lớn thời lượng của
phim. Tuy nhiên, việc thay đổi khung hình nhịp nhàng từ những thước phim
thoáng, rộng lấy bối cảnh thiên nhiên choáng ngợp, đẹp đẽ của Scotland sang những
bối cảnh tăm tối, chỉ có những bóng hình mờ ảo được tạo nên bởi ánh lửa, ánh nến
đã giúp khán giả theo được mạch cảm xúc của phim (vốn có phần thoại dễ gây cảm
giác vụn, rời kiểu sân khấu). Và nếu như những câu thoại đầy chất kịch của Macbeth không khiến một vài khán giả cảm thấy hào hứng, chắc chắn họ vẫn sẽ bị
lôi cuốn bởi cách sử dụng màu sắc và góc máy rất riêng của Macbeth. Có thể khẳng
định mỗi một khung hình của Macbeth là một bức tranh tuyệt đẹp, với tông màu
đơn sắc được đẩy lên tới mức bão hoà để làm nổi bật không khí của cảnh quay và
những suy nghĩ, tâm thế của các nhân vật. Gam màu đen của những mưu mô, toan
tính, gam màu đỏ của bạo lực, chết chóc, gam màu nâu lạnh của bi kịch, của tuyệt
vọng, Macbeth thực sự là một bản giao hưởng tuyệt vời của những màu sắc-biết
kể chuyện. Và nhắc tới Macbeth, người ta không thể không kể tới các cảnh chiến
trận. Có lẽ từ bộ phim 300 của đạo diễn Zack Snyder năm 2007 đến giờ khán giả
mới lại được xem những cảnh quay chiến trận xuất sắc đến như vậy trong Macbeth. Nhưng nếu 300 đôi khi bị chê vì chỉ chú trọng cách thể hiện các cảnh
quay chiến trận thay vì nội dung, ý nghĩa của những hình ảnh bạo lực ấy, thì
khó ai có thể chê Macbeth bằng những nhận xét như vậy. Bởi lẽ mỗi cú bấm máy
của Macbeth đều mang nặng cảm xúc, tâm tư của những nhân vật với những bi kịch
riêng. Và liệu có bi kịch nào lớn hơn bi kịch của những người phải cuốn chặt vũ
khí vào tay để giành giật lấy mạng sống của nhau trong chiến trận - nơi tình
người, lòng thương không tồn tại? Những người lính lấm lem bùn đất nhưng sáng
loà trên chiến trường. Một Macbeth-thủ lĩnh-người sống sót đứng hiên ngang,
nhưng cô độc giữa sa trường với đằng sau là những bóng ma của đồng đội. Tiếng
nhạc lúc dồn dập theo nhịp tấn công, lúc trầm buồn khi lướt qua những cái xác
không hồn của những đứa trẻ-người lính. Tất cả những yếu tố đó đã giúp phần
hình ảnh đầy chất bi kịch, sử thi của Macbeth phần nào sánh ngang được với vẻ
đẹp trường tồn của những câu thoại hơn 400 năm tuổi của Shakespeare.
Tất nhiên một chuyển thể điện ảnh của Macbeth không thể
hay nếu không có một Macbeth và một Phu nhân Macbeth xuất sắc. Ở đây, một lần nữa
đạo diễn Kurzel lại cho thấy quyết định đúng đắn của ông khi giao hai vai cực
kì quan trọng này cho Michael Fassbender và Marion Cotillard. Fassbender dường
như sinh ra là để vào vai Macbeth. Vóc dáng cao lớn, cái thần trong ánh mắt, giọng
nói, cử chỉ giúp anh dễ dàng thể hiện một Macbeth thủ lĩnh, một Macbeth quả cảm
trên chiến trường. Nhưng ẩn sau cái mạnh mẽ ấy, Fassbender còn khiến người xem
cảm nhận được một tâm hồn kiêu hãnh, một tâm hồn dễ bị tổn thương của Macbeth –
điểm yếu đã đẩy Macbeth xuống vực thẳm số phận. Xuất sắc không kém Fassbender
là Marion Cotillard đang ở độ chín của cả nhan sắc và sự nghiệp. Vẻ đẹp bí ẩn của
Cotillard tỏ ra vô cùng thích hợp với Phu nhân Macbeth, người nhóm ngọn lửa
tham lam trong lòng Macbeth bằng bó củi của sự quyến rũ và những lời thủ thỉ sắc
nhọn. Nhưng thậm chí còn lấn át cả vẻ đẹp của chính Cotillard là tài năng diễn
xuất của cô – tài năng đã giúp Cotillard thể hiện xuất sắc cái cách lòng tham
đã huỷ hoại con người Phu nhân Macbeth, đẩy bà tới chỗ điên loạn. Diễn xuất đa
diện của Cotillard trong bộ phim này có lẽ sẽ khiến khán giả nhớ tới vai nữ ca
sĩ tài hoa bạc mệnh Edith Piaf – vai diễn đã đem lại cho cô giải Oscar nữ diễn
viên xuất sắc nhất năm 2008 trong phim La Vie En Rose. Đồng điệu với
Fassbender và Cotillard là dàn diễn viên phụ diễn tròn vai, tuy không nổi bật
vì thiếu đất diễn, và một diễn viên không thoại – thiên nhiên Scotland. Nói
không ngoa thì nếu như Lord of the Rings đã đem vẻ đẹp hùng vĩ của New
Zealand đến với thế giới, thì Macbeth cũng đã thành công khi khiến khán giả
phải kinh ngạc trước thiên nhiên bao la, bí ẩn trong cái lạnh tê người phương Bắc
của đất nước Scotland xa xôi, khiến khán giả chợt nhận ra rằng Scotland không
chỉ có những bi kịch như bi kịch của Macbeth, đất nước ấy còn có những cao
nguyên rộng lớn, những rặng núi trùng điệp tuyết phủ, những mặt hồ trơ trọi giữa
cái hùng vĩ của trời đất.
Một trong những tác phẩm điện ảnh được trông đợi nhiều nhất,
đặc biệt là với những người hâm mộ trò chơi điện tử, trong dịp Giáng Sinh 2016
là bộ phim Assassin’s Creed, vốn được xây dựng dựa trên loạt trò chơi điện tử
cùng tên của hãng Ubisoft. Với trên 70 triệu bản đã được tiêu thụ từ năm 2007, Assassin’s Creed được coi là một trong những loạt trò chơi ăn khách nhất
trong thế kỷ mới. Do vậy chuyển thể điện ảnh của loạt trò chơi này cũng thu hút
sự quan tâm rất lớn từ công chúng, những người đã phải chờ đợi rất lâu một chuyển
thể điện ảnh có chất lượng tương đương các trò chơi điện tử gốc. Rất có thể Assassin’s Creed sẽ không làm họ thất vọng, bởi đây chính là sự tái ngộ của đạo
diễn Justin Kurzel, đội ngũ sản xuất của Macbeth với bộ đôi
Fassbender-Cotillard. Sẽ là rất khó, nếu không nói là không thể, để kịch bản Assassin’s Creed có được chất sử thi như Macbeth. Nhưng chỉ cần bộ phim này
giữ được cái không khí và phong cách riêng của Macbeth, chắc chắn khán giả sẽ
được thưởng thức một bộ phim hấp dẫn về tội ác và sự trừng phạt. Tất nhiên, dù
thích hay không Assassin’s Creed thì khán giả cũng luôn có thể tự tin rằng họ
đã có Macbeth. Bởi những bộ phim đẹp, đẹp cả về nội dung và hình thức, như Macbeth không có nhiều, và những bộ phim ấy xứng đáng được xem nhiều hơn một
lần để thưởng thức, để suy ngẫm.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire