Trên đường quay về nhà ở thành phố miền Trung nước Mỹ Minneapolis sau chuyến công tác ở Hồng Kông trở về, Beth Emhoff (Gwyneth Paltrow) chợt nhận thấy mình có dấu hiệu mắc cảm cúm. Dù đã nhanh chóng được anh chồng tận tuỵ Mitch (Matt Damon) đưa tới bệnh viện, Beth vẫn qua đời chỉ vài ngày sau khi gục ngã ngay trong căn nhà thân thương và kéo theo đó là cậu con trai riêng Clark cũng lìa đời vì căn bệnh lạ quái ác lây từ người mẹ, bỏ lại Mitch và cô con gái Jory chống chọi với xã hội đang ngày một hỗn loạn vì cơn đại dịch đang dần lan tràn từ “bệnh nhân số không” Beth Emhoff.
Đối mặt với căn bệnh lạ không rõ nguồn gốc và vô phương cứu chữa, tiến sĩ Ellis Cheever (Laurence Fishburne) – lãnh đạo cấp cao về kiểm soát bệnh truyền nhiễm của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ CDC lập tức phái tiến sĩ Erin Mears (Kate Winslet) – một chuyên gia truy tìm nguồn gốc bệnh tới Minneapolis để tìm bằng được “bệnh nhân số không” – nguồn cơn của nỗi khiếp sợ bất ngờ cho người dân Mỹ trong dịp Lễ Tạ ơn. Xác định được danh tính của Beth Emhoff, nhưng chính Mears cũng nhanh chóng đổ bệnh và bỏ mạng vì căn bệnh quái ác mà chưa kịp quay trở về CDC để lên phương án phòng và dập dịch. Khiến chính CDC cũng phải bó tay bất lực, tất nhiên loại virus lạ hoành hành khắp nước Mỹ khiến hàng triệu người chết, làm đảo lộn cả trật tự xã hội và chính trị của một cường quốc như Hoa Kỳ.
Tia sáng cuối đường hầm chỉ bắt đầu loé lên cho người Mỹ khi tại CDC, tiến sĩ Ally Hextall (Jennifer Ehle) với sự hỗ trợ của giáo sư đại học California tại San Francisco Ian Sussman (Elliott Gould) xác định thành công điểm khởi phát của căn bệnh – một loại virus có bộ gen mang nguồn gốc trộn lẫn từ cả lợn và dơi với cái tên Meningoencephalitis Virus One (MEV-1). Tuy nhiên, trong khi Hextall hay Leonora Orantes (Marion Cotillard) – chuyên gia dịch tễ của Tổ chức Y tế Thế giới đang nỗ lực hết mình để tìm ra vắc xin chữa được đại dịch MEV-1, thì những phần tử ngáng đường như gã “blogger” Alan Krumwiede (Jude Law) lại đưa ra vô số tin giả về những loại “thuốc thần” mà hàng triệu người bệnh trên toàn thế giới đang khao khát từng ngày, từng giờ. Liệu trong một thế giới đảo lộn bởi nỗi sợ hãi từ cơn đại dịch, thì sức mạnh của khoa học, của lương tâm từ những chuyên gia như Hextall hay Orantes sẽ chiến thắng? Hay Krumwiede và những kẻ cơ hội sống bám trên nỗi đau của hàng triệu người sẽ tiếp tục khiến cơn đại dịch ngày một lan tràn tới mức huỷ diệt thế giới của loài người?
Dịch hạch đen, cúm Tây Ban Nha, HIV/AIDS, và rất nhiều loại bệnh truyền nhiễm khác đã đi vào lịch sử loài người như những cái tên ám ảnh, chết chóc gây ra các đại dịch khiến cho hàng triệu, thậm chí là hàng chục triệu người bỏ mạng. Thậm chí Joshua Lederberg – nhà nghiên cứu sinh học phân tử từng giành giải Nobel đã nhận xét một cách thẳng thắn rằng “The single biggest threat to man's continued dominance on this planet is the virus” (“Mối đe doạ lớn nhất cho sự thống trị liên tục của loài người trên hành tinh này chính là virus”) – câu nói sau này đã được đạo diễn Wolfgang Petersen sử dụng để mở đầu cho bộ phim về đại dịch của ông có nhan đề Outbreak (1995). Không chỉ có Outbreak mà sức tàn phá khủng khiếp của virus và những đại dịch truyền nhiễm do chúng gây ra đối với xã hội và con người luôn là một đề tài được Hollywood quan tâm và khai thác với nhiều tác phẩm xuất sắc như 12 Monkeys (1995), bộ đôi phim 28 Days Later (2002) và 28 Weeks Later (2007), hay I Am Legend (2007). Điểm chung của các tác phẩm khoa học giả tưởng này là các nhà làm phim thường tập trung khai thác khía cạnh sự đơn độc của những người sống sót trong một xã hội thời “hậu diệt vong” không còn trật tự, rất ít tài nguyên, nhưng vô số hiểm nguy đến từ bệnh dịch, đến từ những người đã chết, và đến cả những người còn sống khác. Cũng là một tác phẩm nói về một đại dịch giả tưởng do MEV-1 – loại virus truyền từ dơi và lợn gây ra, nhưng Contagion của đạo diễn Steven Soderbergh lại tiếp cận theo một cách rất khác. Đó là những thời khắc đầu tiên của một cơn đại dịch, khi xã hội không chỉ xáo trộn bởi những cái chết đến từ một căn bệnh quái ác, mà còn đến từ nỗi sợ hãi mang tính bản năng của mỗi người khi đứng trước những tử thần không tên, không dáng hình, không phương ngăn chặn. Với một kịch bản có chất lượng khoa học rất cao do nhà sản xuất của An Inconvenient Truth – bộ phim tài liệu lấy đề tài biến đổi khí hậu từng giành giải Oscar là Scott Z. Burns chắp bút, Steven Soderbergh đã sử dụng cách tiếp cận kiểu “giả tài liệu” với phong cách quay và dựng phim mang hơi hướng thực tế mà ông từng rất thành công với Traffic (2000) để tạo nên một Contagion hết sức gai góc và gần gũi với những gì xảy ra ngoài đời thực khi xã hội hiện đại phải đối diện với những cơn đại dịch như Ebola hay H5N1. Với nhiều khán giả, có thể nhịp phim cực nhanh với rất nhiều nhân vật và tuyến truyện sẽ khiến Contagion trở thành một tác phẩm không dễ để thưởng thức, nhưng với những ai quan tâm đến kịch bản thực tế nào sẽ xảy ra khi một chủng virus chết chóc mới tiếp cận được xã hội hiện đại, hay câu chuyện về cách phản ứng rất khác nhau giữa những người bình thường và các chuyên gia khi phải đối diện với một căn bệnh không tên vô phương cứu chữa, và cách những “người có ảnh hưởng” trên mạng xã hội lợi dụng sự cả tin và nỗi khiếp sợ của công chúng để kiếm chác thì tác phẩm ra đời năm 2011 của đạo diễn người Mỹ Steven Soderbergh lại là một lựa chọn không thể phù hợp hơn. Loại bỏ phương pháp kịch tính hoá những bi kịch của nhân vật kiểu Hollywood một cách không cần thiết, sẵn sàng “kết liễu” các nhân vật bất chấp việc diễn viên thủ vai nhân vật đó đang là các ngôi sao hàng đầu của điện ảnh thế giới, Steven Soderbergh khiến khán giả chẳng thể ngồi yên khi phải chứng kiến ranh giới bị xoá nhoà giữa sự sống và cái chết, giữa sự thật khoa học và tin giả của những “người có ảnh hưởng”, giữa lòng tin vào nhân tính và sự tham lam đầy tính bản năng – tất cả đều gây ra bởi một thủ phạm nhỏ bé nhưng có sức tàn phá khủng khiếp – virus.
Mối đe doạ lớn nhất cho sự tồn tại của loài người trên Trái Đất là virus. Joshua Lederberg đã đưa ra lời cảnh báo như vậy cho chúng ta dựa sự biến đổi khôn lường của các chủng virus và khả năng lây lan khó lòng kiểm soát của chúng trong một thế giới toàn cầu hoá nơi con người – vật chủ tiềm năng cho những con virus chết chóc được tự do di chuyển, tiếp xúc, và truyền bệnh. Khán giả có thể thấy rất rõ điều đó qua Contagion – một bộ phim khắc hoạ hết sức trung thực và khoa học cách thức chủng virus giả tưởng MEV-1 xâm nhập, gặm nhấm, và tàn phá xã hội hiện đại của con người. Nhưng không chỉ dừng lại ở đó, Contagion còn đưa ra một lời cảnh báo quan trọng khác đối với tất cả chúng ta – đó là nỗi sợ hãi quá mức của đám đông, đó là sự tham lam của một số người sẵn sàng đạp lên nỗi đau của người khác ở thời điểm tao loạn vì bệnh dịch, và hơn hết đó là sự độc ác của con người khi đối xử với thiên nhiên, với nguồn sống của mọi xã hội sẽ chính là nguồn cơn, và là chất xúc tác để biến những con virus nhỏ bé có thể biến mình trở thành những đại dịch không thể kiểm soát với sức phá huỷ vượt qua sức chống chọi của bất cứ quốc gia, dân tộc nào.
========
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire