Me and Earl and the Dying Girl (2015)

Trong khoảng vài thập niên trở lại đây, Liên hoan phim Sundance – liên hoan phim độc lập lớn nhất nước Mỹ đã thu hút được sự chú ý đặc biệt của cả công chúng và giới truyền thông bởi rất nhiều tác phẩm điện ảnh độc lập xuất hiện lần đầu ở Sundance sau đó đã gây tiếng vang rất lớn ở Hollywood như Reservoir Dogs (1992), Little Miss Sunshine (2006), hay gần đây nhất là Whiplash (2014). Tại Liên hoan phim Sundance 2015, một trong những tác phẩm được nhắc tới nhiều nhất là Me and Earl and the Dying Girl của đạo diễn Alfonso Gomez-Rejon – bộ phim giành được cả hai Giải thưởng lớn của ban giám khảo và khán giả.     

Dựa trên tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Jesse Andrews, Me and Earl and the Dying Girl là truyện kể tuổi mới lớn về bộ ba Greg Gaines/”Me” (Thomas Mann), Earl (RJ Cyler) và Rachel Kushner/”The Dying Girl” (Olivia Cooke) trong những ngày tháng cuối cùng của đời học sinh tại trường trung học Schenley. Người kể chuyện của phim – Greg là cậu nhóc luôn nhút nhát, tự ti về cả bề ngoài và năng lực bản thân tới mức chẳng dám gắn bó với bất cứ hội nhóm nào, chẳng dám nhận ai là bạn thân, và chẳng buồn nghĩ tới một tương lai trong trường đại học. Người bạn duy nhất của Greg là Earl, cậu bé da đen sinh ra trong một gia đình nghèo khó hơn rất nhiều nhưng chia sẻ niềm yêu thích các bộ phim kinh điển với Greg. Với tình yêu chung với điện ảnh ấy,  hai người “đồng nghiệp” Greg và Earl lớn lên cùng nhau với những bộ phim tự dàn dựng mô phỏng các tác phẩm mà cả hai yêu thích, với những câu chuyện và đồ ăn lạ miệng của ông bố giáo sư của Greg (Nick Offerman), và món ... phở trong căn phòng tối tăm của ông thầy dạy sử lập dị McCarthy (Jon Bernthal). Tình bạn êm đềm của Greg và Earl trở nên đảo lộn với sự xuất hiện của cô bạn cùng trường Rachel – “cô nàng sắp chết” (“The Dying Girl”, theo đúng cách gọi của Greg) vì bị chẩn đoán mắc căn bệnh ung thư quái ác. Do mối quen biết giữa hai gia đình, Greg bị mẹ (Connie Britton) giao trọng trách phải kết thân với Rachel và giúp cô bạn vượt qua những nỗi đau cả về thể xác và tinh thần trong quá trình chữa trị ung thư. Dĩ nhiên nhiệm vụ ấy chẳng hề dễ dàng với một cậu bé mới lớn mang đầy mặc cảm tự ti như Greg. Cậu cần đến Earl, cần đến tài lẻ làm phim, và cần thay đổi chính bản thân cậu để động viên Rachel chiến thắng số phận.

Đọc qua nội dung của Me and Earl and the Dying Girl, hẳn nhiều khán giả sẽ nhận ra sự tương đồng của bộ phim này với một tác phẩm ăn khách năm 2014 của Hollywood cũng lấy đề tài về tình cảm của lứa tuổi mới lớn và cuộc chiến chống lại ung thư – The Fault in Our Stars. Nhưng với phần mở đầu tuyệt hảo trong việc giới thiệu nhân vật và bối cảnh phim, Me and Earl and the Dying Girl đã tạo dựng được một phong cách hoàn toàn khác biệt với The Fault in Our Stars. Thế chỗ cho tình yêu tuổi mới lớn nhiều phần ủy mị là tình bạn cuối cấp trong sáng, dễ thương với đủ buồn vui, hờn giận. Thế chỗ cho lòng quả cảm chống lại căn bệnh ung thư là những suy tư rất trẻ con về bản thân, về tương lai. Không chỉ có cốt truyện đặc sắc, Me and Earl and the Dying Girl còn xây dựng được tuyến nhân vật hết sức đa dạng và đáng nhớ, từ bộ ba Greg-Earl-Rachel cho tới những nhân vật phụ không xuất hiện nhiều trên phim nhưng cũng kịp để lại dấu ấn của riêng mình như ông bố giáo sư yêu mèo của Greg, bà mẹ mê rượu của Rachel, hay ông anh “côn đồ” của Earl. Tuy không phải bối cảnh chính của phim nhưng môi trường học đường của trường Schenley vẫn hiện ra vô cùng sống động với những cô cậu học sinh cuối cấp mỗi người mỗi vẻ nhưng ai cũng giữ được nét nhí nhảnh hồn nhiên của tuổi học trò. Góp phần lớn vào thành công của bộ phim trong việc xây dựng nhân vật tất nhiên là dàn diễn viên trẻ của phim với Thomas Mann u sầu nhưng luôn quan tâm tới mọi người, RJ Cyler láu cá nhưng không kém phần chững chạc, và Olivia Cooke xinh đẹp với đôi mắt tròn hút hồn khán giả.

Khởi đầu mạnh mẽ và lôi cuốn nhưng Me and Earl and the Dying Girl lại không giữ được phong độ ở nửa sau của bộ phim. Có cảm giác những ý tưởng riêng biệt khởi đầu bộ phim đã không được đạo diễn Alfonso Gomez-Rejon và biên kịch Jesse Andrews khai thác triệt để khi ở nhiều thời điểm bộ phim bị sa vào lối mòn của các tác phẩm điện ảnh xoay quanh tình cảm tuổi mới lớn, đó là quá tập trung vào miêu tả những cung bậc cảm xúc hết sức thất thường và nhiều phần sướt mướt thay vì đào sâu vào việc xây dựng tính cách nhân vật và giữ gìn nét khác biệt, trong sáng của phần đầu bộ phim. Do vậy mà tuy cái kết cảm động của bộ phim vẫn đem lại nhiều suy nghĩ cho người xem, nhưng nhìn một cách tổng thể Me and Earl and the Dying Girl không thực sự nổi bật và tạo được phong cách riêng nếu so với những bộ phim lấy đề tài tương tự như A Walk to Remember hay The Fault in Our Stars. 

Không thành công trong việc trở nên khác biệt, nhưng Me and Earl and the Dying Girl vẫn là một bộ phim đáng nhớ cho những người yêu điện ảnh – bởi bên cạnh câu chuyện về tuổi mới lớn, bộ phim còn là một tác phẩm tuyệt vời về tình yêu điện ảnh. Xuyên suốt bộ phim, khán giả được nhắc nhớ về vô vàn các tác phẩm, tác giả đã ghi dấu ấn trong lịch sử điện ảnh thế giới, từ các bộ phim “Làn sóng Mới” (“La Nouvelle Vague”) mang tính cách mạng đối với điện ảnh hiện đại, tới các bộ phim và đạo diễn thuộc nhóm “New Hollywood” – những tác giả, tác phẩm đã làm thay đổi diện mạo của điện ảnh Mỹ, và tất nhiên không thể thiếu đạo diễn người Đức Werner Herzog và các bộ phim hừng hực lửa sống và tràn đầy triết lý hiện sinh của ông. Những đoạn phim nghiệp dư của Greg và Earl, cùng màu sắc rực rỡ và cách biên tập gọn gàng, nhịp phim nhanh của Me and Earl and the Dying Girl có lẽ cũng khiến nhiều khán giả liên tưởng tới các bộ phim của Wes Anderson, một trong những đạo diễn nổi bật nhất của Hollywood vào thời điểm hiện tại. Tuy mối liên hệ giữa tình yêu điện ảnh nhiệt thành của Greg và Earl và sự hình thành tính cách của hai cậu nhóc không thực sự được đạo diễn Gomez-Rejon phát triển một cách rõ ràng, nhưng tình cảm chân thành, sâu sắc và không hề phù phiếm của các cậu bé dành cho điện ảnh cũng đủ để người xem cảm nhận được tình yêu của chính đạo diễn, biên kịch, và đội ngũ làm phim dành cho môn nghệ thuật thứ Bảy. Xem một bộ phim để thấy yêu điện ảnh hơn, chỉ từng ấy thôi có lẽ cũng đã là đủ để Me and Earl and the Dying Girl có chỗ đứng riêng trong lòng người hâm mộ.